Όταν οι κυβερνήσεις νομοθετούν για την εκπαίδευση στις φυλακές……

   της Βιολέττας Πατέλη

Όταν οι κυβερνήσεις νομοθετούν για την εκπαίδευση στις φυλακές, αλλά η εκπαίδευση των φυλακισμένων παραμένει προνόμιο κι όχι δικαίωμα

Αυτοί που μας κλέψαν το βιβλίο από το χέρι, τώρα μας κατηγορούν ότι μείναμε αδιάβαστοι …” 

Μπέρτολτ Μπρεχτ

Θεωρητικά, πολλά και ενδιαφέροντα για την εκπαίδευση των φυλακισμένων…

Καλοδεχούμενες όλες οι απόψεις των ειδικών των επιστημών της αγωγής, της εκπαιδευτικής πολιτικής και της κοινωνιολογίας.

«Η έννοια της αγωγής είναι αυτή που πρέπει να προωθείται και να υποστηρίζεται συνεχώς, ώστε να πάψουν οι φυλακές να είναι απλώς χώροι συγκέντρωσης ανθρώπων με παρεκκλίνουσα συμπεριφορά και η έννοια του σωφρονισμού να περιστραφεί κατά κύριο λόγο στην αγωγή και την ψυχική καλλιέργεια…»

«Η εκπαίδευση είναι ελευθερία… Και τα ευεργετήματά της αναρίθμητα. Αποτελεί μια δυναμική ευκαιρία για τα άτομα αυτά να ανοίξουν έναν νέο ορίζοντα, ένα «παράθυρο προς τα έξω», το οποίο θα βλέπει προς μια θετική και αισιόδοξη κατεύθυνση…»

30-10-2017

Σύμφωνα με τον νέο «Σωφρονιστικό Κώδικα», Άρθρο 33 – Εκπαίδευση και επαγγελματική κατάρτιση, §7:

«Όσοι έχουν ολοκληρώσει την πρωτοβάθμια εκπαίδευση μπορούν να συνεχίσουν τις σπουδές στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση σε αντίστοιχα τμήματα που λειτουργούν στο κατάστημα ή, εφόσον δεν λειτουργούν τέτοια τμήματα, με μεταγωγή σε άλλο κατάστημα ή με εκπαιδευτικές άδειες, σύμφωνα με το άρθρο 56 του παρόντος. Το ίδιο ισχύει και για την τριτοβάθμια εκπαίδευση. Κρατούμενος ο οποίος επιτυγχάνει στις Πανελλαδικές εξετάσεις δικαιούται να ζητήσει μεταγωγή σε κατάστημα κράτησης της κατηγορίας στην οποία αυτός ανήκει και το οποίο λειτουργεί στην Περιφερειακή Ενότητα όπου εδρεύει το ΑΕΙ ή ΑΤΕΙ στο οποίο έχει εισαχθεί. Αν δεν υπάρχει τέτοιο κατάστημα κράτησης σε αυτήν την περιφερειακή ενότητα ο κρατούμενος δικαιούται να ζητήσει μετεγγραφή σε αντίστοιχο τμήμα ΑΕΙ ή ΑΤΕΙ που εδρεύει σε περιφερειακή ενότητα όπου υπάρχει κατάλληλο κατάστημα κράτησης ή σε όμορη περιφερειακή ενότητα. Οι αριστούχοι διευκολύνονται με κάθε τρόπο να συνεχίσουν τις σπουδές τους με τη χορήγηση εκπαιδευτικών αδειών».

05-03-18

Δημοσίευση στο ΦΕΚ του νόμου «Ίδρυση Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής και άλλες διατάξεις». Στο Άρθρο 31 – Ρύθμιση για την αναβάθμιση και επέκταση της λειτουργίας των σχολείων των φυλακών προβλέπεται η δημιουργία σχολικών μονάδων, σε όλα τα καταστήματα κράτησης και στο ίδρυμα αγωγής ανηλίκων αρρένων Βόλου, πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης (Δημοτικό Σχολείο, Γυμνάσιο ή ΣΔΕ, ΓΕΛ, ΕΠΑΛ), Δημόσια Ινστιτούτα Επαγγελματικής Κατάρτισης (Δ.Ι.Ε.Κ.), Δ.Ι.Ε.Κ. ενηλίκων αποφοίτων υποχρεωτικής εκπαίδευσης ευαίσθητων κοινωνικών ομάδων και Τμήματα εκμάθησης της Ελληνικής Γλώσσας.

Επομένως, σε κάθε φυλακή της χώρας, ιδρύονται όλες οι μονάδες εκείνες, που μπορούν να προσφέρουν έναρξη ή συνέχιση φοίτησης σε όλους τους κρατούμενους που το επιθυμούν, ανάλογα με το επίπεδο εκπαίδευσης που ανήκουν. Οι μονάδες αυτές προβλέπεται να λειτουργούν με ενιαία διοίκηση και Σύλλογο Διδασκόντων για κάθε φυλακή. Επίσης, δίνεται η δυνατότητα να λειτουργήσουν όσες μονάδες κριθούν αναγκαίες, σύμφωνα με τις εκπαιδευτικές ανάγκες των κρατουμένων-μαθητών-εκπαιδευομένων με απώτερο στόχο την υποστήριξη της κοινωνικής τους επανένταξης.

Η κυβέρνηση κάνει λόγο για μια νέα αρχιτεκτονική για την εκπαίδευση στις φυλακές και παράλληλα αναφέρει: «Κοινή πεποίθηση των δύο Υπουργείων (Παιδείας & Δικαιοσύνης) είναι ότι η εκπαίδευση στις φυλακές αποτελεί το πιο σημαντικό εργαλείο αντεγκληματικής πολιτικής, καθώς συμβάλλοντας στη δημιουργική αξιοποίηση του χρόνου κράτησης και την απόκτηση γνώσεων και δεξιοτήτων, υποστηρίζει την επαγγελματική και κοινωνική επανένταξη των κρατουμένων-αποφυλακισμένων». Λόγια…λόγια…λόγια…

Τα παραπάνω, βέβαια, μιλώντας με αριθμούς, σημαίνουν ότι ιδρύονται στις 35 φυλακές της χώρας και λειτουργούν δυνητικά πάνω από 200 σχολικές μονάδες, εγκαθιστώντας 35 διοικήσεις για τη λειτουργία τους. Όλα μοιάζουν να συνηγορούν στην εκπαίδευση των εγκλείστων ανηλίκων και ενηλίκων.

Στη φυλακή των μνημονίων

Ωστόσο, στη φυλακή των μειω­μέ­νων κον­δυ­λίων, του υ­περ­πλη­θυ­σμού, της δρα­μα­τι­κής υ­πο­βάθ­μι­σης της ποιό­τη­τας της σί­τι­σης, της σχε­δόν α­πό­λυ­της έλ­λει­ψης ια­τρι­κής και φαρ­μα­κευ­τι­κής πε­ρί­θαλ­ψης, στη διεύ­ρυν­ση της ποι­νι­κο­ποίη­σης για τους ο­φει­λέ­τες του Δη­μο­σίου και των α­σφα­λι­στι­κών τα­μείων η πραγματικότητα και για την εκπαίδευση είναι πολύ διαφορετική.

Πουθενά δεν αναγράφεται δαπάνη για τα εν λόγω σχολεία είτε για την υλικοτεχνική υποδομή είτε για την πρόσληψη μόνιμου εκπαιδευτικού προσωπικού. Όλα εκ των ενόντων. Χωρίς δεκάρα! Πώς; Μόνο με τις δωρεές Ιδρυμάτων (βλέπε: Εκπαίδευση στις Φυλακές / Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος) ή τις εκκλησιαστικές διακονίες κρατουμένων και άλλες φιλανθρωπίες; Ή αποκλειστικά με αποσπάσεις μονίμων και προσλήψεις αναπληρωτών και ωρομισθίων;

Η  κα­τά­στα­ση στις φυ­λα­κές δεν α­ντα­πο­κρί­νε­ται καν στις α­παι­τή­σεις που έ­χει θέ­σει το υ­πάρ­χον πλαί­σιο, δη­λα­δή ο Σω­φρο­νι­στι­κός Κώ­δι­κας. Το πρό­βλη­μα της ε­φαρ­μο­γής του ΣΚ πα­ρα­μέ­νει ζη­τού­με­νο  και μά­λι­στα σε ό,τι δεν ε­πι­βα­ρύ­νει  με οι­κο­νο­μι­κό κό­στος, πολύ περισσότερο όταν απαιτούνται δαπάνες για τη λειτουργία δομών, όπως είναι οι εκπαιδευτικές.

Οι λύσεις

Οι λύσεις πρέπει να είναι άμεσες και μεταρρυθμιστικές με δαπάνες από τον κρατικό προϋπολογισμό. Η εκπαίδευση πρέπει να παρέχεται σε όλους, χωρίς διακρίσεις. Άμεσος εξοπλισμός τάξεων με βιβλία, εκπαιδευτικά υλικά και υπολογιστές, δημιουργία βιβλιοθηκών, ανάπτυξη εξ αποστάσεως προγραμμάτων εκπαίδευσης και κατάρτισης, συνεχής επιμόρφωση των εκπαιδευτών, άμεση καταγραφή των εκπαιδευτικών αναγκών της εκάστοτε ομάδας, έμφαση στη συμβουλευτική και ψυχοκοινωνική υποστήριξη, σαφής προσδιορισμός των προσόντων και των δεξιοτήτων που αποκτώνται, καθώς και ουσιαστική πιστοποίησή τους.

Σύμφωνα με την Παρασκευή Αλεξάνδρου (Ερευνήτρια Κοινωνικής και Εκπαιδευτικής Πολιτικής) «τα προβλήματα υλικοτεχνικού εξοπλισμού και υποδομών είναι πολλά και θέτουν εμπόδια σε μια εκπαιδευτική διαδικασία, η οποία έχει μεγάλη ανάγκη να είναι άμεση, επικαιροποιημένη, σύγχρονη και απτή, ώστε μετέπειτα να συμβάλει σωτήρια στην απορρόφηση των κρατουμένων από την αγορά εργασίας. Τα κτήρια, τα οποία χρησιμοποιούνται, σε αρκετές περιπτώσεις δεν ενδείκνυνται για εκπαιδευτική χρήση, κάτι που στα μάτια των ίδιων των κρατουμένων όσο και της υπόλοιπης κοινωνίας υποδηλώνει ένα μήνυμα αδιαφορίας και παραμέλησης της κοινωνικής αυτής ομάδας. Επιπλέον, υπάρχει μεγάλη έλλειψη χρόνου και η ώρα που διατίθεται στα εκπαιδευτικά προγράμματα είναι λίγη. Οι μαζικές μεταγωγές των κρατουμένων, οι οποίες διακόπτουν βίαια την εκπαίδευση και τη συμμετοχή κρατουμένων στα διάφορα υλοποιούμενα εκπαιδευτικά προγράμματα και τα ζητήματα της συνέχειας της εκπαίδευσης και της ουσιαστικής πιστοποίησης των γνώσεων και προσόντων που αποκτήθηκαν κατά τη διαδικασία εκπαίδευσης είναι θέματα που θα πρέπει να απασχολήσουν άμεσα την Πολιτεία. Έχει μεγάλη σημασία να καταγράφονται, επίσης, οι εκπαιδευτικές ανάγκες της κάθε ομάδας και οι εκπαιδευτές όσο γίνεται να απομακρύνονται από στερεότυπα και προκαταλήψεις που εντείνουν τα φαινόμενα ρατσισμού και βίας. Λόγω της κρίσης πολλά προγράμματα, δυστυχώς, υπέστησαν σκληρές περικοπές, όπως για παράδειγμα το πρόγραμμα εκμάθησης ελληνικής ως δεύτερης ξένης γλώσσας για τους αλλοδαπούς στις φυλακές Κορυδαλλού».

Τι ισχύει σε Ευρώπη και Αμερική – Μια σύντομη ματιά

Κάθε χώρα της ΕΕ ακολουθεί διαφορετικό μοντέλο στα θέματα εκπαίδευσης κρατουμένων. Άλλες χορηγούν εκπαιδευτικές άδειες υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις, αφού προηγουμένως οι κρατούμενοι έχουν εκτίσει μέρος της ποινής τους και έχει γίνει εκτίμηση κινδύνου. Τέτοιες πρακτικές ακολουθούν η Μάλτα, η Ρουμανία, η Λιθουανία. Άλλες παρέχουν τη δυνατότητα εκπαίδευσης κρατουμένων μέσα από τις φυλακές, με τη χρήση ηλεκτρονικού υπολογιστή, ακόμη και με ελεγχόμενη πρόσβαση στο διαδίκτυο. Ηλεκτρονική εκπαίδευση ή δια αλληλογραφίας έχουν η Γερμανία, το Βέλγιο, η Αυστρία, η Νορβηγία και η περιφέρεια της Καταλονίας.

Μερικά ακόμη παραδείγματα:

Σουηδία: Σε όλες τις φυλακές, υπάρχει κέντρο εκπαίδευσης με έναν ή περισσότερους διδάσκοντες, εξοπλισμένο με έναν χώρο υπολογιστών, ενώ οι κρατούμενοι έχουν τη δυνατότητα πρόσβασης σε περισσότερους από 130 τομείς εκπαίδευσης.

Νορβηγία: Εκπαιδευτικό σκοπό, αλλά και πρόβλεψη επικοινωνίας με τους συγγενείς τους έχει η παροχή του διαδικτύου. Ωστόσο, η χρήση διαδικτύου ελέγχεται από τους υπεύθυνους των φυλακών.

Μεγάλη Βρετανία: Το Ανοιχτό Πανεπιστήμιο υλοποιεί στις φυλακές το πρόγραμμα «virtual campus», όπου οι κρατούμενοι έχουν πρόσβαση στο ηλεκτρονικό εκπαιδευτικό υλικό (σημ.: Σε πολλές χώρες εκφράζονται επιφυλάξεις για την εκπαίδευση, μέσω υπολογιστών και διαδικτύου).

Αμερική: Προγράμματα εκπαίδευσης στις φυλακές υλοποιεί το Πανεπιστήμιο Κορνέλ στην Αμερική. Όμως, οι κρατούμενοι – φοιτητές δεν παίρνουν άδειες, για να παρακολουθήσουν τα μαθήματα, αλλά «πηγαίνει» το πανεπιστήμιο στην φυλακή. Επισκέπτες καθηγητές του Κορνέλ παραδίδουν μαθήματα τους φυλακισμένους που βρίσκονται κοντά στο Πανεπιστήμιο. Άλλα 12 παρόμοια προγράμματα υλοποιούνται στις ΗΠΑ. Στο παρελθόν η κυβέρνηση χρηματοδοτούσε 350 προγράμματα εκπαίδευσης στους κρατούμενους 37 πολιτειών. Από το 1995 και μετά, αποφασίστηκε ο περιορισμός των κονδυλίων με αποτέλεσμα, ο αριθμός των προγραμμάτων σήμερα να έχει μειωθεί.

Ανε­φάρ­μο­στα μέ­τρα…

Νίκος Ρωμανός (2014)

Η πε­ρί­πτω­ση του κρα­του­μέ­νου  Νί­κου Ρω­μα­νού το 2014 και  ο α­γώ­νας του για τη  χο­ρή­γη­ση εκ­παι­δευ­τι­κής ά­δειας έ­φε­ραν στο προ­σκή­νιο τη με­γά­λη ση­μα­σία που έ­χουν για τους κρα­του­μέ­νους, η εκ­παί­δευ­ση και οι  ά­δειες.

Ο Ρωμανός θα περάσει μετά από εξετάσεις που έδωσε στο ειδικό εξεταστικό κέντρο των φυλακών στο Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων Μονάδων Υγείας του ΤΕΙ Αθηνών. Μπορεί αυτή η επιτυχία του να επαινέθηκε από την Πολιτεία, ωστόσο, όταν ήρθε η ώρα για τη φοίτηση, τα υπουργεία άρχισαν να «ρίχνουν το μπαλάκι» το ένα στο άλλο. Η άρνηση να του δοθεί φοιτητική άδεια, θα τον οδηγήσει να κάνει απεργία πείνας, που θα διαρκέσει 31 ημέρες, προκαλώντας μία τεράστια συζήτηση σε κοινωνικό και πολιτικό επίπεδο. Τελικά, λόγω της κρισιμότητας της υγείας του ο τότε υπουργός Δικαιοσύνης, Χαράλαμπος Αθανασίου, θα καταθέσει στη Βουλή τροπολογία, σύμφωνα με την οποία επιτρεπόταν η εκπαιδευτική άδεια με τη χρήση «βραχιολιού». Μέχρι σήμερα εξακολουθεί να παρακολουθεί τα εργαστήρια, αλλά και να δίνει εξετάσεις στο ΤΕΙ.

Ο δάσκαλος του Νίκου Ρωμανού δήλωνε τον Δεκέμβρη του 2014: «Το έχω πει και στον ίδιο. Περισσότερη σημασία έχει η ζωή του παρά η σχολή του». Με τη φράση αυτή ο διευθυντής του Γυμνασίου-Λυκείου του Ειδικού Καταστήματος Κράτησης Νέων Αυλώνα, Πέτρος Δαμιανός, μιλά για την απόφασή του να αναλάβει τον ρόλο του συνοδού του Νίκου Ρωμανού στα μαθήματά του στο ΤΕΙ, ώστε ο κρατούμενος να τα παρακολουθεί με φυσική παρουσία.

Επιπλέον, ο δάσκαλος του Νίκου Ρωμανού τόνιζε πως η υπόθεση αυτή δεν αφορούσε μόνο τον μαθητή του, αλλά την εκπαίδευση στις φυλακές γενικότερα: «Ο Νίκος διάβασε και πέρασε τα μαθήματα που προβλέπει η τροπολογία. Δικαιούται, όπως και κάθε άλλος κρατούμενος, να παρακολουθεί τα μαθήματά του στους χώρους διδασκαλίας κι όχι στις φυλακές».

Στο περιθώριο των εορταστικών-πασχαλινών αναρτήσεων κυκλοφορεί αυτές τις μέρες στα κοινωνικά δίκτυα η παρακάτω είδηση:

Βασίλης Δημάκης (Μάρτιος 2018)

Μετά από 23 μέρες σε απεργία πείνας, ο κρατούμενος των Φυλακών Κορυδαλλού και φοιτητής του Πολιτικού της Νομικής, Βασίλης Δημάκης, βρίσκεται για τρίτο 24ωρο πλέον σε απεργία δίψας, σε μία ύστατη προσπάθεια να διεκδικήσει την ανάκληση της απόφασης του Συμβουλίου της Φυλακής που απαγορεύει -σε εκείνον ειδικά από όσους νόμιμα το δικαιούνται- να παρακολουθεί, υπό καθεστώς ηλεκτρονικής επιτήρησης, το Πολιτικό Τμήμα της Νομικής Αθηνών, όπου πέρασε, έχοντας καταβάλει τεράστιο προσωπικό αγώνα.

Στις 12 Μαρτίου, το τριμελές πειθαρχικό συμβούλιο των Φυλακών Κορυδαλλού απέρριψε για τρίτη συνεχόμενη φορά το αίτημα του Βασίλη Δημάκη για χορήγηση εκπαιδευτικής άδειας με βραχιολάκι γεωεντοπισμού, όπως προβλέπουν οι υφιστάμενες νομικές διατάξεις. Η αρνητική γνωμοδότηση στο αυτονόητο αίτημα του Βασίλη Δημάκη, «στολίστηκε» με την πρόφαση πως τα μαθήματα, που ζητά να παρακολουθήσει, είναι θεωρητικά, γι’ αυτό και δεν χρειάζονται καθόλου παρακολούθηση. Το διδακτικό προσωπικό της σχολής Πολιτικών Επιστημών και Δημόσιας Διοίκησης του ΕΚΠΑ, όπου φοιτά ο κρατούμενος, διαβεβαιώνει πως η παρακολούθηση των μαθημάτων είναι απαραίτητη για την πρόοδο και την επιτυχία στις εξετάσεις.

Παρότι ο νόμος δεν εξαιρεί τις εκπαιδευτικές άδειες κρατουμένων για την παρακολούθηση θεωρητικών μαθημάτων, το συμβούλιο της φυλακής μηχανορραφεί για τον εκδικητικό αποκλεισμό του Βασίλη Δημάκη από το αναφαίρετο δικαίωμα στις σπουδές του.

Ο Τάσος Θεοφίλου, που έμεινε άδικα για πέντε ολόκληρα χρόνια στη φυλακή, γράφει στο άρθρο του Ποινές, σπουδές και άφρονες σωφρονισμοί: «Το να καταφέρει κανείς να σπουδάσει στη φυλακή και παρά τις κατά καιρούς φιέστες του υπουργείου Δικαιοσύνης, δείχνει να είναι μια καθαρά προσωπική επιλογή που για να επιτευχθεί πρέπει να παρακαμφθούν με σκληρό αγώνα μια σειρά από τεράστια εμπόδια. Η φυλακή παραμένει μια γραφειοκρατική Βαβέλ που – ανεξάρτητα από τις διακηρύξεις του εκάστοτε υπουργείου – στόχο έχει να συνθλίψει τον κρατούμενο ανάμεσα σε αιτήσεις, αριθμούς πρωτοκόλλου και τις ευθυνόφοβες αποφάσεις του Συμβουλίου της Φυλακής».

Απρίλιος 2018 …

Είμαστε δάσκαλοι κι αναρωτιόμαστε, όπως ακριβώς και η συνάδελφος Μαρία Μπίλιαν, καθηγήτρια του Βασίλη Δημάκη, η οποία πολύ εύστοχα διερωτάται και πολύ χαρακτηριστικά αναφέρει σε σχετικό κείμενό της: «Δεν φανταζόμουν ποτέ ότι η ιδιότητά μου ως εκπαιδευτικός θα μου δημιουργούσε τόσο μεγάλη σύγχυση, ώστε να βλέπω σήμερα, ανήμερα του Πάσχα, αναρτήσεις σε διάφορα μέσα που αφορούν την κρίσιμη κατάσταση της υγείας του περσινού μαθητή μου Βασίλη Δημάκη εξαιτίας της απεργίας πείνας και δίψας, όταν πέρυσι την ίδια ακριβώς εποχή, τον προέτρεπα και τον προετοίμαζα να διεκδικήσει μια καλύτερη ζωή μέσω των σπουδών και της γνώσης. Και αναρωτιέμαι: να προτρέψω και τους άλλους μαθητές μου να σπουδάσουν ή τους οδηγώ προς τον θάνατο; Μήπως δεν κάνω καλά τη δουλειά μου; Μήπως να πάψω να ασχολούμαι με το βιβλίο και να στραφώ στη σιγουριά της τηλεόρασης; Τελικά, μπορεί κανείς να μου απαντήσει ποιος φταίει;».

  (Κείμενο υπογραφών για τον Βασίλη Δημάκη https://www.facebook.com/electra.koutra/posts/10215886627708078)

Στις α­σφυ­κτι­κά γεμάτες κι ερμητικά κλει­στές φυ­λα­κές, που δεν ­πλη­ρούν τις προϋποθέσεις για κάτι θετικό, αλ­λά αντίθετα συντελούν στον απόλυτο «βα­σα­νι­σμό» των κρατουμένων, η εκ­παί­δευ­σή τους και οι ά­δειες που δικαιούνται, α­νοί­γουν «πα­ρά­θυ­ρα» ε­πι­κοι­νω­νίας, τους α­πο­φορ­τί­ζουν α­πό τα δει­νά του ε­γκλει­σμού και λει­τουρ­γούν ως δίαυ­λος προ­ε­τοι­μα­σίας για την κοι­νω­νι­κή ε­πα­νέ­ντα­ξή τους. Το ση­μα­ντι­κό­τε­ρο, ω­στό­σο, εί­ναι ό­τι γενικότερα η εκ­παί­δευ­ση στη φυ­λα­κή ή η εκπαίδευση εκτός αυτής, κατά τη διάρκεια της φυλάκισής τους, συν­δέε­ται άρ­ρη­κτα με τη μείω­ση της υ­πο­τρο­πής και την ομαλή κοι­νω­νι­κή ε­πα­νέ­ντα­ξή τους.  

Πηγές:

• https://government.gov.gr/anavathmisi-ke-epektasi-tis-litourgias-ton-scholion-ton-filakon/

• ΦΕΚ ο νόμος «Ίδρυση Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής και άλλες διατάξεις»

• «Σωφρονιστικός Κώδικας»

• http://www.avgi.gr/article/10839/7326701/e-ekpaideuse-stis-phylakes-semera-kai-aurio

• Φοιτητές στη φυλακή -Τι ισχύει για την εκπαίδευση των κρατουμένων σε ΕΕ και ΗΠΑ | iefimerida.gr

   

  πηγή:https://selidodeiktis.edu.gr/

Last modified: 10 Απριλίου 2018