Σε ένα πρόσφατο άρθρο του με τίτλο «Αναπληρωτές – Νομάδες – Εκπαιδευτικοί: Η επινόηση του βασανιστηρίου» ο καθηγητής παιδαγωγικής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων Γιώργος Μαυρογιώργος αναρωτιέται «εάν υπάρχει πιο ταπεινωτική και πιο εξευτελιστική επώδυνη/ βάρβαρη/ εφιαλτική/ εξατομικευμένη/ ανταγωνιστική (:ο θάνατός σου η ζωή μου)/ σωφρονιστική εμπειρία βασανιστηρίου από το να είσαι σε καθεστώς αναμονής προκειμένου να εγγράφεσαι κάθε χρόνο σε μια λίστα κατάταξης και αναμονής για μια θέση προσωρινής απασχόλησης κι αυτό να επαναλαμβάνεται για πολλά χρόνια! Οι αδιόριστοι εκπαιδευτικοί συμμετέχουν στις σχετικές διαδικασίες και με τη συμμετοχή τους νομιμοποιούν τις πολιτικές μιας βαθιάς αυτό-υποτίμησης. Οι αδιόριστοι είναι και χρεωμένοι για ένα δάνειο που ποτέ δεν πήραν! Λες και έχουν βαλθεί να εξαφανίσουν κάθε ίχνος ανθρώπινης αξιοπρέπειας ώστε οι νομάδες και εποχιακά εργαζόμενοι εκπαιδευτικοί να μη μπορούν να αρθρώσουν έναν λόγο πολιτικής παιδαγωγικής στη συνάντησή τους με τους μαθητές».

Το μαρτύριο που επαναλαμβάνεται κάθε χρόνο, χρόνια τώρα, με τις προσλήψεις μη μόνιμων συμβασιούχων εκπαιδευτικών, συνιστά ευθεία προσβολή και υποτίμηση σε βάρος και των ίδιων των μόνιμων εκπαιδευτικών που εργάζονται με διαφορετικό εργασιακό και μισθολογικό καθεστώς στα σχολεία. Αυτή η συνύπαρξη διαφορετικών κατηγοριών εκπαιδευτικών στο ίδιο σχολείο είναι άκρως αποσυντονιστική για τη σφυρηλάτηση συλλογικών και ομαδικών δεσμών και παρεμβάσεων, με όρους συναδελφικής συνεργασίας και αλληλεγγύης για την προώθηση μιας εκπαιδευτικής διαδικασίας που είναι πολύ επιβαρυμένη λόγω της κρίσης.

Η όλη κατάσταση, από καιρού εις καιρόν, επιτείνεται, καθώς δεν υπήρξε Υπουργός Παιδείας που δεν επεδίωξε να «βάλει χέρι» και να ανατρέψει νέους πίνακες κατάταξης /άτυπης επετηρίδας που είχαν ήδη διαμορφωθεί και δρομολογηθεί, λόγω της αναστολής μόνιμων διορισμών. Αυτό υποδαύλιζε και τροφοδοτούσε έντονες διεργασίες ενός ιδιότυπου εσωτερικού κοινωνικού αυτοματισμού που κάποτε άγγιζε τα όρια κοινωνικού κανιβαλισμού. Η συζήτηση για τη μοριοδότηση κριτηρίων δρομολογεί μια άλλη αποκαρδιωτική κι ανταγωνιστική αντιπαράθεση ανάμεσα σε καθημαγμένους χρεωμένους και ταπεινωμένους αδιόριστους εκπαιδευτικούς. Δεν υπάρχει πεδίο και τομέας προσφοράς δημόσιου κοινωνικού αγαθού ή άλλης εργασίας που να επιβαρύνεται με αυτή την τελετουργική αθλιότητα της βαθιάς υποτίμησης σε βάρος ανέργων, όπως αυτά που συμβαίνουν στην εκπαίδευση.

Αυτός είναι και η μπαταρία που φορτίζει το «ανοιξιάτικο ξέσπασμα» χιλιάδων εκπαιδευτικών με αφορμή την κατάθεση του νομοσχεδίου του Υπουργείου Παιδείας που επιχειρεί να κρύψει πίσω από κατ΄ όνομα μόνιμες προσλήψεις εκπαιδευτικών, μια λαιμητόμο στα δικαιώματα και στους όρους διορισμού.

Η όλη υπόθεση αγγίζει τα όρια μιας άθλιας πολιτικής εκμετάλλευσης και επινόησης για τη σταδιακή εμπέδωση των νέων εργασιακών σχέσεων επισφαλούς εργασίας.

Όπως σωστά επισημαίνει ο Γιώργος Μαυρογιώργος, μέσα στη δίνη αυτών των δυσμενών εξελίξεων, οι αδιόριστοι εκπαιδευτικοί που για πολλά χρόνια και κατ επανάληψη εγγράφονται σε λίστες αναμονής αποκτούν τα χαρακτηριστικά ενός «αγοραίου» άνεργου που εκθέτουν τον εαυτό τους ως εμπόρευμα στην «αγορά μοριοδοτημένων υποψηφιοτήτων», πλασάρουν τον εαυτό και τα προσόντα τους, τους τίτλους και τα «μόριά» τους σε μια αγορά ζούγκλας. Με άλλα λόγια, ο αδιόριστος εκπαιδευτικός κάθε χρόνο βγαίνει στην αγορά εργασίας ως πωλητής και ως εμπόρευμα ταυτόχρονα, αποξενωμένος ακόμη και από τον ίδιο του τον εαυτό.

Οι αναπληρωτές εκπαιδευτικοί είναι και νιώθουν, λοιπόν, σε κατάσταση αναμονής, εφεδρείας και επιφυλακής, σαν τα ελικόπτερα έκτακτων αναγκών που μπορούν να ανταποκρίνονται άμεσα και κάτω από οποιεσδήποτε συνθήκες στο επόμενο «επεισόδιο» αντικατάστασης. Έχουμε το υβρίδιο του εκπαιδευτικού «βαλίτσα» υπό διαρκή μετακόμιση και αλλαγή «περιβάλλοντος»!

Παράλληλα νιώθουν ότι αιχμάλωτοι στις διεργασίες ενός Εργαστηρίου αποδοχής, υπεράσπισης και εμπέδωσης των κυρίαρχων νεοφιλελεύθερων ιδεολογικών προταγμάτων της αξιοκρατίας, της επιλογής, του ατομικισμού, του ανταγωνισμού, της εξατομίκευσης, της αριστείας.

Στο σημείο αυτό τα παρακάτω περιστατικά που αλιεύσαμε από τη θάλασσα της απόγνωσης και του θυμού των αναπληρωτών εκπαιδευτικών δεν μπορούν να φωτίσουν παρά το μαύρο φόντο των προοπτικών που προδιαγράφει το Νομοσχέδιο του Υπουργείου Παιδείας που αναμένεται να έρθει την Πέμπτη για ψήφιση στη Βουλή.

«Έμαθα να χωράω τη ζωή μου σ ένα αμάξι».

«Έγινα 37 και είμαι ακόμα αναπληρώτρια. Πήγα στη Λέσβο, το Διδυμότειχο, την Ξάνθη, τα βουνά της Ροδόπης. Δούλεψα σε δουλειές του ποδαριού τα καλοκαίρια της ανεργίας μου και το Σεπτέμβρη περίμενα να βγουν οι θέσεις. Πανηγύριζα όταν ήμουν «κοντά» και φόρτωνα το αμάξι κούτες. Κάποιες χρόνιες έκλαιγα αποχαιρετώντας φίλους, κάποιες άλλες τους ξαναέβρισκα. Έμαθα να χωράω τη ζωή μου σ ένα αμάξι. Να χωράω τις σχέσεις μου σε ένα σχολικό έτος. Τις ανάγκες μου όμως δεν μπορώ να τις χωρέσω. Γιατί 11 χρόνια καλύπτω μόνιμες ανάγκες του δημοσίου σχολείου, γιατί η εργασιακή ανασφάλεια, η αδιοριστία και η αναπλήρωση πρέπει να λάβει τέλος. Γιατί είμαι η γενιά που φώναξε στα 17 κάτσε καλά Γεράσιμε και στα 37 κάτσε καλά γεράσαμε! Γιατί ξέρω πως δεν είμαι η μόνη, ούτε είμαστε λίγοι. Γιατί αύριο και όσο χρειαστεί πρέπει να είμαστε στους δρόμους! No pasaran»

Τα καλοκαίρια. Μου θυμίζουν τις απολύσεις μου…

Στην εκπαιδευτική συγκέντρωση στα Προπύλαια είδα έναν αναπληρωτή εκπαιδευτικό, το Βασίλη. Στα 50 του, με πολλά χιλιόμετρα στην πλάτη, από σχολείο σε σχολείο σε διάφορες περιοχές της χώρας. Τον είχα γνωρίσει πριν από λίγα χρόνια σε ένα σχολείο της Καλλιθέας. Ήταν φανερά πιεσμένος.

-Τι έχεις Βασίλη, του λέω

-Χρήστο, ο σημερινός ήλιος μου θυμίζει το καλοκαίρι

-Και λοιπόν ρε Βασίλη, του λέω, ωραία δεν είναι; Μυρίζει καλοκαίρι, τι καλύτερο;

-Αχ, Χρήστο, μισώ τα καλοκαίρια. Μου θυμίζουν τις απολύσεις μου…