Για να κυλήσει ο ήλιος το κεφάλι του Ν’ ανάψει με τα χείλια του τις παπαρούνες. Τις παπαρούνες που θα δρέψουν οι περήφανοι άνθρωποι» – Οδυσσέας Ελύτης.
Περισσότερο από όλα τα λουλούδια, οι παπαρούνες είναι σαν να τις φίλησε με πάθος ο ήλιος [ο πρώτος] και να τις έκανε να κοκκινίσουν από ντροπή, από ευχαρίστηση και από χαρά… Πώς να μην τις άρπαζε μετά η Τέχνη;
Το έργο του τίτλου είναι της ζωγράφου Georgia Ο’ Keeffe και ονομάζεται: «Red Poppy» [Κόκκινη παπαρούνα]. Η Ο’ Keeffe ζωγράφιζε με πάθος τα λουλούδια που την γοήτευαν όπως η παπαρούνα με τα βελούδινα ανοιχτά της πέταλα και το φλογερό της χρώμα…
Κι ενώ η O’Keeffe έβλεπε ένα τεράστιο άνθος, άλλοι έβλεπαν ένα ολάνθιστο λιβάδι!
Wild Poppies near Argenteuil. Το αριστούργημα του Claude Monet δεν θα μπορούσε ποτέ να λείπει από ένα αφιέρωμα στις παπαρούνες της Τέχνης. Πρόκειται για ένα εμβληματικό έργο του 1873, που χαρακτηρίζει όχι μόνο τον ιμπρεσσιονισμό αλλά και μια ολόκληρη εποχή! Δεν είναι βέβαια το μόνο έργο με παπαρούνες που άφησε ο Monet…
Claude Monet: Wild Poppies near Argenteuil.
Ωραία! Αφού αποδώσαμε φόρο τιμής στον Monet…ας δούμε πώς άνθισαν οι παπαρούνες και γι άλλους καλλιτέχνες…
Vincent Van Gogh: “Field with poppies”
Vincent Van Gogh: “Poppies” – 1886
Mary Cassatt: Red Poppies – 1880
Alphonse Mucha: Summer [λεπτομέρεια]
Gustav Klimt: Poppy Field – 1907
Όθων Περβολαράκης: Παπαρούνες – 1918
Σωτήρης Σόρογκας: Πέτρες και παπαρούνες, λιθογραφία -1972
Κώστας Σπυριούνης: Στεφάνι με παπαρούνες
Πριν από μια – δυο δεκαετίες, σε ένα πρωτοφανές Poppy Boom [ή Poppy Bloom] οι παπαρούνες φύτρωσαν ξαφνικά παντού! Ήταν μια εποχή εκπληκτικής «ανθοφορίας» που τα κόκκινα αγριολούλουδα είχαν γεμίσει κάθε γκαλερί και κάθε σπίτι… Σε κάδρο, τρίπτυχο, τετράπτυχο.Πήρε καιρό για να ησυχάσουν κάπως οι τοίχοι… Μερικές –ωστόσο – από εκείνες τις παπαρούνες ήταν όμορφες αν και πολυφορεμένες…
Η μυστική παπαρούνα… σύμβολο ειρήνης!
«Μια τόση δα μεγάλη, καλοθρεμμένη παπαρούνα, ανοιγμένη σαν μικρή βελουδένια φούχτα… Κλαίγω από χαρά και λύπη… Μια παπαρούνα ανθίζει για μένα…
Είναι μια κόκκινη σημαιούλα της φλογερής ζωής, μου κάνει τα σινιάλα της.» – Ένα απόσπασμα από το μυθιστόρημα του Μυριβήλη: «η ζωή εν τάφω», γνωστό κι από το βιβλίο Λογοτεχνίας της Β’ Λυκείου ως «η μυστική παπαρούνα».
Σύμπτωση όμως… Σημαιούλα την λέει ο Μυριβήλης και στη θέση μιας σημαίας την τοποθετεί κι ο καλλιτέχνης Nic Joly στο μικρό γλυπτό του με τίτλο: “Never Forgotten” το οποίο εμπνεύστηκε από τη γνωστή φωτογραφία δύο αμερικανών στρατιωτών που υψώνουν τη σημαία μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Το γλυπτό-μινιατούρα παρουσιάστηκε πέρσι σε γκαλερί του Birmingham ως μικρό σύμβολο μιας μεγάλης ιδέας: της παγκόσμιας ειρήνης.
Nic Joly: “Never Forgotten”
Από πού κι ως πού σύμβολο ειρήνης η παπαρούνα; Γιατί φυτρώνει [κατακόκκινη] εκεί που δεν την σπέρνουν. Μετά το τέλος του 1ου Παγκόσμιου Πόλεμου, παπαρούνες φύτρωσαν στα πεδία της μάχης στη Φλαμανδία. Κάποιοι το είδαν – όπως και ο Μυριβήλης– ως τον θρίαμβο της ζωής που αντιστέκεται στη λύσσα του πολέμου.
Ο Καναδός John McCrae έγραψε ένα όμορφο ποίημα το οποίο αρχίζει κάπως έτσι: «In Flanders fields the poppies blow Between the crosses, row on row,» Σε μια πρόχειρη μετάφραση: «Στα πεδία της Φλάνδρας οι παπαρούνες ανθίζουν Ανάμεσα στους σταυρούς, στη μία σειρά μετά την άλλη…»
Έτσι , την 11η Νοεμβρίου που είναι η επέτειος της λήξης του Πρώτου Παγκόσμιου Πόλεμου και λέγεται : Μέρα της Μνήμης [Remembrance Day] προς τιμήν των θυμάτων των δύο Παγκοσμίων Πολέμων , η ταπεινή παπαρούνα φοριέται πολύ. Κυρίως στο πέτο.
To 2014 που συμπληρώθηκαν εκατό χρόνια από την εμπλοκή της Μεγάλης Βρετανίας στον 1ο Παγκόσμιο Πόλεμο, οι παπαρούνες [σε κεραμική εκδοχή] φορέθηκαν και στον Πύργο του Λονδίνου κατά χιλιάδες! Σε ένα πρωτότυπο Installation με τίτλο: Blood Swept Lands and Sea of Red από τους καλλιτέχνες: Paul Cummins και Tom Piper.
Την επόμενη χρονιά η ιδέα πήγε περιοδεία…στις πόλεις: Northumberland και Liverpool.
Paul Cummins & Tom Piper: Weeping window [installation]
Μπορεί να έγιναν – άθελά τους– σύμβολα ειρήνης και οι Ευρωπαίοι, οι Καναδοί , οι Αυστραλοί να τις φορούν κάθε Νοέμβριο, εμείς εδώ όμως δεν μπερδευόμαστε… Οι παπαρούνες ανθίζουν πάντα την Άνοιξη και μας φτιάχνουν τη διάθεση!
Last modified: 1 Απριλίου 2017
