του Γιάννη Σαρρή
«Η φτώχεια είναι πιο φρόνιμη, αν νιώθει ότι φταίει» Γιάννης Αγγελάκας, «Σαράβαλο»
«Η φτώχεια, απελευθερωμένη από διεκδικήσεις και απολαβές αμαρτωλές, φρόνιμη πια, ωθείται να αγκαλιάσει το νέο: την αλλαγή νοοτροπίας, την ανάδειξη των αρίστων.» Κωστής Παπαϊωάννου
Ζούμε τη συντονισμένη προσπάθεια κυβέρνησης και ΜΜΕ να πείσουν την κοινωνία ότι οι εργαζόμενοι, και για την εκπαίδευση οι εκπαιδευτικοί, έχουν τη κύρια ευθύνη της απαξίωσης του δημόσιου σχολείου.
Μαζί υποβαθμίσαμε, λοιπόν, τη δημόσια εκπαίδευση; Θεωρούμαστε συνυπεύθυνοι για το κλείσιμο σχολικών μονάδων και τη συγχώνευση τμημάτων, τις απολύσεις εκπαιδευτικών, την εκδίωξη χιλιάδων παιδιών από τα δημόσια σχολεία. Έχουμε μερίδιο ευθύνης για τις χιλιάδες χαμένες διδακτικές ώρες, για τις άθλιες σχολικές υποδομές που χρόνο με το χρόνο σαπίζουν, για το «στίβαγμα» των παιδιών σε άθλιες αίθουσες προκάτ, για την, κατά 60%, μείωση των λειτουργικών δαπανών των σχολείων. Μαζί διαλύσαμε τις εργασιακές σχέσεις, γκρεμίσαμε τις δομές υγείας, το κοινωνικό κράτος, φέραμε τους συμβασιούχους, τους απασχολήσιμους, επιβάλαμε μισθούς και συντάξεις πείνας, οδηγήσαμε τους νεοδιόριστους να σιτίζονται σε στρατιωτικές λέσχες. Εμείς αποκόψαμε τον εκπαιδευτικό από τους μαθητές του, αντικαθιστώντας την παιδαγωγική σχέση με την απρόσωπη και ισοπεδωτική τράπεζα θεμάτων.
Είμαστε υπαίτιοι για το εξετασιοκεντρικό εκπαιδευτικό σύστημα με το οποίο στα περισσότερα πανελλαδικώς εξεταζόμενα μαθήματα δεν προβλέπεται ωράριο που να δίνει τη δυνατότητα στον οποιοδήποτε εκπαιδευτικό να προετοιμάσει τα παιδιά στην έκταση και το βάθος που απαιτεί η δυσκολία των θεμάτων που το υπουργείο επιλέγει να βάζει στις εξετάσεις. Να αποφύγεις αντί να αναζητήσεις Το υπουργείο, κυνικά και υποκριτικά, προβάλλει στην κοινωνία ότι η σωτηρία και η αναβάθμιση του δημόσιου σχολείου θα έρθει με την αξιολόγηση των εκπαιδευτικών. Δεν μπορούμε, όμως, να αποδεχόμαστε την κυνική εξίσωση της συστηματικής καταβαράθρωσης της δημόσιας εκπαίδευσης, με τα λάθη, τις ατέλειες και την ανάγκη επιμόρφωσης των εκπαιδευτικών. Άλλο αυτό και άλλο η ωμή καθολίκευση του ανεπαρκούς, για έναν ολόκληρο κλάδο.
Με το άγχος της αξιολόγησης, η επιμορφωτική διαδικασία μοιάζει με καθαρτήριο αυτομαστιγώματος για τους επιμορφούμενους αλλά και τους επιμορφωτές. Βιώνουμε έναν καταιγισμό επιμορφώσεων επί παντός επιστητού, συνηθέστατα άσχετου με τη σχολική πραγματικότητα. Βεβαιώσεις επί βεβαιώσεων, παρακολούθησης αλλά και οργάνωσης επιμορφώσεων, σε ένα ανταγωνιστικό παραλήρημα απόκτησης «προσόντων» που θα εμπλουτίσουν τους ατομικούς φακέλους για την αυριανή μας αξιολόγηση που συνδέεται με τις απολύσεις, τις διαθεσιμότητες, τη μισθολογική και εργασιακή ανασφάλεια. Όλη αυτή η πρακτική σε διοικητικό και εκπαιδευτικό επίπεδο, αποτελεί πεδίο σύγχυσης μεταξύ πραγματικότητας και φανταστικής επινόησης.
Ο στόχος είναι να αποφύγεις την πραγματικότητα αντί να την αναζητήσεις. Αποτελεί μια αγχωτική προσπάθεια «καινοτόμων και αειφόρων» δράσεων σε εκπαιδευτικά και εργασιακά δεδομένα περασμένων δεκαετιών. H αναβάθμιση του δημόσιου σχολείου παρουσιάζεται ως μοναχική και προσωπική διαδικασία που οικοδομείται σε ένα κλίμα ανταγωνισμού και καχυποψίας μεταξύ των μελών ενός συλλόγου διδασκόντων, σε κόντρα ανάμεσα σε διαφορετικά σχολεία, σε ανταγωνισμό μεταξύ των εκπαιδευτικών βαθμίδων. Δημιουργείται ένα κλίμα άγχους και ανασφάλειας. Είναι διαδικασία που απαξιώνει το ρόλο μας στο σχολείο και μας δημιουργεί την αίσθηση πως είναι μάταιο να προσπαθήσουμε συλλογικά να αλλάξουμε τις πολιτικές που ευτελίζουν τη δουλειά μας και τις ζωές μας. Καλούμαστε να προγραμματίσουμε τη δουλειά μας να θέσουμε στόχους λες και γράφουμε εκθέσεις ιδεών χωρίς περιεχόμενο, τη στιγμή που, δύο – τρεις μήνες μετά το ξεκίνημα των μαθημάτων, τα σχολεία έχουν ελλείψεις σε δύο βασικές προϋποθέσεις ώστε να επιτελέσουν στοιχειωδώς το έργο τους: εκπαιδευτικούς και βιβλία.
Ποιες είναι εκείνες οι καλές πρακτικές που θα περιόριζαν τη μαζική προσφυγή των παιδιών στα φροντιστήρια; Ποιος καλός προγραμματισμός θα περιόριζε την εργασιακή ανασφάλεια, τη μισθολογική συρρίκνωση, το κλίμα εκφοβισμού και πειθάρχησης που αιωρείται στα σχολεία; Η αγωνία του κ. υπουργού Αρνούμαι να συμμετέχω σε μια διαδικασία αυτοαξιολόγησης ή ετεροαξιολόγησης, όχι από κομματικό ή ιδεολογικό πατριωτισμό, αλλά επειδή πιστεύω ότι όλο το σύστημα αξιολόγησης αυτή τη στιγμή είναι μια εντελώς υποκριτική διαδικασία που δεν έχει καμία σχέση με οράματα βελτίωσης της δημόσιας εκπαίδευσης, αλλά στοχεύει στη συκοφάντηση και την πειθάρχηση των εκπαιδευτικών, στο να αποδεχτούμε τις πολιτικές τους και να καθίσουμε φρόνιμοι.
Αλήθεια, ποια είναι η αγωνία για τη δημόσια παιδεία ενός υπουργού που συμμετείχε σε όλες τις κυβερνήσεις που με τις πολιτικές τους διέλυσαν τη χώρα, που παραιτήθηκε από το κόμμα του όταν δεν κατείχε ο ίδιος υπουργικό αξίωμα, που στη συνέχεια δημιούργησε δικό του κόμμα για να μας λύσει τα προβλήματα, ενώ τώρα που έγινε και πάλι υπουργός του τελείωσε το κόμμα, αφού προφανώς μας τα έλυσε τα προβλήματα. Σηματοδοτεί η παραπάνω τακτική όραμα και σχέδιο για τη παιδεία και το μέλλον της χώρας ή είναι ο ορισμός μιας επικοινωνιακής τακτικής, εξόφθαλμα υποκριτικής χωρίς κανένα ηθικό φραγμό, με αποκλειστικό στόχο να διατηρηθεί στην εξουσία;
Συνάδελφοι, τηρουμένων των αναλογιών, αυτή την περίοδο να αναζητήσουμε το όριο και να θέσουμε μια διαχωριστική γραμμή ανάμεσα στη συνείδηση και την καρέκλα. Να ξεκαθαρίσουμε μέσα μας πως δε συμβάλλουμε στη βελτίωση της δημόσιας δωρεάν παιδείας με πρακτικές αδιάφορης ισορροπίας. Όλοι γνωρίζουμε πως η αναβάθμιση της μόρφωσης των μαθητών μας συνδέεται άμεσα με γενικότερα ζητήματα παιδείας και πολιτισμού. Οι αξίες της ελευθερίας της δημοκρατίας, της ισότητας, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων δεν μπορούν να αναπτυχθούν σε ένα σχολείο αυταρχικό, με τους εκπαιδευτικούς φοβισμένους και υποταγμένους.
Δεν μπορείς να οραματίζεσαι σχολεία στα οποία δεν έχουν θέση η βία, ο φασισμός, ο ρατσισμός και η ξενοφοβία, όταν αιωρείται στα μάτια των παιδιών η μιζέρια και φόβος και η ανασφάλεια για το αύριο. Εμείς, συνάδελφοι, με τη καθημερινή μας δουλειά στην τάξη και στα γραφεία κρατάμε ακόμα ζωντανό το δημόσιο σχολείο κόντρα στις πολιτικές που προσπαθούν να το διαλύσουν. Να απενοχοποιηθούμε, να ξεκαθαρίσουμε ότι απέναντι μας δεν είναι οι συνάδελφοί μας αλλά οι μνημονιακές πολιτικές που μας εξαθλίωσαν. Να πάρουμε τις ζωές μας στα χέρια μας παλεύοντας όλοι μαζί να ανατρέψουμε αυτές τις πολιτικές.
*Ο Γιάννης Σαρρής είναι διευθυντής του ΓΕΛ Βάμου Χανίων
Last modified: 14 Δεκεμβρίου 2014
