Η πρόθεση της κυβέρνησης να αυξήσει τα όρια ηλικίας για συνταξιοδότηση αναγκάζει χιλιάδες εργαζομένους να καταθέσουν αιτήσεις αποχώρησης, για να προλάβουν το Ασφαλιστικό που έρχεται μετά τις εκλογές. Πολλοί όμως από αυτούς τελικά δεν θα τα καταφέρουν…
ΕΡΕΥΝΑ – Του Χρήστου Κάτσικα
Αυξημένη ήταν η κίνηση τις τελευταίες μέρες του μήνα που μας πέρασε σε πολλές Διευθύνσεις πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης της χώρας, καθώς ο Απρίλιος ήταν -από φέτος- ο μήνας υποβολής των αιτήσεων συνταξιοδότησης των εκπαιδευτικών. Χωρίς να υπάρχουν ακόμη συγκεντρωτικά στοιχεία από όλη την Ελλάδα, τα πρώτα στοιχεία που έχουν συλλεχθεί από ορισμένους νομούς, καταγράφουν τάσεις αύξησης των αιτήσεων συνταξιοδότησης εκπαιδευτικών.
Αυτό φαίνεται από τον αριθμό των αιτήσεων συνταξιοδότησης στο Λεκανοπέδιο. Αυτό επισημαίνει και από την Κρήτη ο εκπαιδευτικός και αιρετός εκπρόσωπος στο Περιφερειακό Υπηρεσιακό Συμβούλιο Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης, Ζαχαρίας Καψαλάκης, αλλά και από τη Λάρισα ο εκπαιδευτικός και αιρετός εκπρόσωπος στο Περιφερειακό Υπηρεσιακό Συμβούλιο Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, Κωνσταντίνος Κοντσιώτης. Τυχαίο; Αφορά μόνο τους 160.000 εκπαιδευτικούς; Προφανώς όχι, καθώς λίγες μέρες πριν από το τέλος του Απριλίου αποκαλύφθηκε ότι η κυβέρνηση σπεύδει μετά τις εκλογές να αναθεωρήσει προς τα πάνω τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης των δημοσίων υπαλλήλων.
Ανατροπή
Ο αριθμός των συνταξιοδοτήσεων–αποχωρήσεων των υπαλλήλων του Δημοσίου είναι πιθανόν μια είδηση, περιορισμένου, όμως, ενδιαφέροντος και μικρής εμβέλειας. Ωστόσο, τα πράγματα δεν είναι καθόλου έτσι… Η συνταξιοδότηση σε έναν ευαίσθητο χώρο, όπως αυτός της εκπαίδευσης, πέρα από την «αριθμητική», έχει την «κοινωνιολογία» της και -βεβαίως- την «πολιτική της οικονομία». Με λίγα λόγια, μπορεί να έχει αφενός σημαντικές συνέπειες στους όρους έναρξης και λειτουργίας των σχολείων τη νέα σχολική χρονιά, καθώς και στις εργασιακές σχέσεις των εκπαιδευτικών και αφετέρου στους «όρους ζωής» του ίδιου του ασφαλιστικού συστήματος και των χιλιάδων συνταξιούχων.
Ας δούμε λοιπόν τα πράγματα με μια σειρά, λαμβάνοντας υπόψη την εμπειρία από το παρελθόν, τη σημερινή συγκυρία και τις κατευθύνσεις της κυβέρνησης, σε συνδυασμό πάντοτε με τα επικοινωνιακά παιχνίδια που ανοίγουν «δρόμους» στις προαποφασισμένες κατευθύνσεις.
Η πρόσφατη εμπειρία
Πριν από τέσσερα χρόνια, τον Ιούλιο του 2010, όταν η μνημονιακή πολιτική έκανε το ντεμπούτο της, η τότε κυβέρνηση Γ. Παπανδρέου ψήφισε τον νόμο 3863/2010, «Νέο Ασφαλιστικό Σύστημα και συναφείς διατάξεις, ρυθμίσεις στις εργασιακές σχέσεις». Η αναγγελία και η ψήφιση του παραπάνω νόμου, ο οποίος βεβαίως έκανε σαφώς δυσμενέστερους τους όρους για συνταξιοδότηση, σε συνδυασμό με το κλίμα ανασφάλειας που είχε καλλιεργηθεί τους μήνες πριν από την ψήφισή του, «κατασκεύασαν» ένα νέο ρεκόρ αιτήσεων συνταξιοδότησης στον δημόσιο τομέα γενικά και στον χώρο των εκπαιδευτικών ειδικότερα.
Ετσι, το 2010 έφυγαν με σύνταξη 11.466 δάσκαλοι και καθηγητές, αριθμός που ήταν τριπλάσιος συγκριτικά με τον μέσο όρο των προηγούμενων χρόνων και αποτέλεσε ρεκόρ παραιτήσεων λόγω συνταξιοδότησης. Το «κύμα φυγής» συνδεόταν με ένα νήμα με τις αλλαγές στο Ασφαλιστικό και από την άλλη δημιούργησε και την πρώτη μείωση του αριθμού των υπηρετούντων εκπαιδευτικών σε απόλυτους αριθμούς, καθώς την ίδια χρονιά, στη θέση των 11.500 που συνταξιοδοτήθηκαν διορίστηκαν 2.825. Τα τρία επόμενα χρόνια, 2011, 2012 και 2013, ο μέσος όρος των εκπαιδευτικών που συνταξιοδοτήθηκαν ήταν περίπου 3.000-3.500 τη χρονιά. Τις παραπάνω χρονιές η πεποίθηση ότι αυτό που μπορούσε να αλλάξει δεν ήταν τα όρια ηλικίας, αλλά η σχέση της ταχύτητας μείωσης της σύνταξης (μεγαλύτερη) με την ταχύτητα μείωσης του μισθού, κράτησε σε φυσιολογικά επίπεδα τον αριθμό των αιτήσεων για συνταξιοδότηση.
Ο φετινός αυξημένος συνωστισμός μεταξύ των υποψηφίων για συνταξιοδότηση καταδεικνύει ότι ο αριθμός των εκπαιδευτικών, οι οποίοι θα οδηγηθούν προς την «πόρτα» της εξόδου, θα διαμορφωθεί σε υψηλά επίπεδα. Και αυτό, γιατί οι εκπαιδευτικοί -μετά τις ανακοινώσεις για αλλαγές στο Ασφαλιστικό- φοβούνται τι θα συμβεί την επόμενη ημέρα και παρ’ όλο που θα μπορούσαν να παρατείνουν την παραμονή τους στην εκπαίδευση, αποφασίζουν να μην εξαντλήσουν τα περιθώρια του νόμου.
«Καρφώνονται»
Τα σχέδια της κυβέρνησης προδίδονται από τις εκτιμήσεις–προβλέψεις που η ίδια κάνει (πρόκειται για τις εκτιμήσεις που διαμορφώνει το μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα δημοσιονομικής προσαρμογής μέχρι το 2018 και παρουσιάζονται στην αιτιολογική έκθεση του προγράμματος) για τις αποχωρήσεις υπαλλήλων του Δημοσίου. Οι 34.000 συνταξιοδοτήσεις δημοσίων υπαλλήλων το 2013 προβλέπεται ότι θα πέσουν στις 20.000 το 2015.
Ο Αρμαγεδδών που θα πλήξει το ασφαλιστικό σύστημα μέσα στο 2014 -θα νομοθετηθούν αυτές οι αλλαγές μέσα στο φθινόπωρο του 2014- έχει στόχο να αυξήσει τον μέσο όρο αποχώρησης από την εργασία, πλήττοντας τις «πρόωρες» συνταξιοδοτήσεις, ώστε όλοι να βγαίνουν στη σύνταξη μετά το 62ο έτος. Σύμφωνα με όλες τις πληροφορίες, οι δύο μεγάλες κατηγορίες που θίγονται από τις επικείμενες αλλαγές στο ασφαλιστικό σύστημα είναι οι εργαζόμενες μητέρες ανηλίκων, αλλά και οι δημόσιοι υπάλληλοι.
Σε πρόσφατο δημοσίευμα στην «Εφ.Συν.» επισημαίνεται ότι στο Δημόσιο η καμπάνα της ανησυχίας χτυπά για όσους συμπληρώνουν 25ετία στο Δημόσιο μεταξύ 2011 και 2012 και μπορούσαν να βγουν με μειωμένη σύνταξη, στα 60 οι άντρες και στα 56-58 οι γυναίκες. Επίσης, για όσους έκλεισαν τα 25 έτη ασφάλισης εντός του 2010 και περιμένουν να φύγουν με τη συμπλήρωση του 58ου έτους. Εχουν ζώσει τα φίδια και τους τρίτεκνους με 20, 21 ή 23 έτη ασφάλισης (ανάλογα με το έτος συμπλήρωσης) που μπορούσαν να εξέλθουν στα 52 έως 55 καθώς και τους ασφαλισμένους με ανήλικο τέκνο που συμπλήρωσαν 25 έτη ασφάλισης στο Δημόσιο το 2011 και το 2012 και μπορούσαν να εξέλθουν με τη συμπλήρωση των 52 ή των 55.
Η αύξηση του αριθμού των αποχωρήσεων εκπαιδευτικών, σε συνδυασμό με την ουσιαστική εξαφάνιση των μόνιμων διορισμών που θα μπορούσαν να αναπληρώσουν τους αποχωρήσαντες, είναι φανερό ότι δημιουργεί μεγάλο αριθμό κενών θέσεων, ιδιαίτερα στα Γυμνάσια και στα Λύκεια, αλλά και στην Επαγγελματική Εκπαίδευση. Είναι προφανές ότι το υπουργείο Παιδείας θα εκμεταλλευθεί το πρόβλημα που η ίδια η κυβέρνηση δημιούργησε.
Σκοπιμότητα
Οι μετακινήσεις εκπαιδευτικών από περιοχή σε περιοχή (υπάρχει ήδη η νομοθεσία, αλλά και το myschool, αυτός ο ιδιόμορφος επιθεωρητής), οι νέες συγχωνεύσεις σχολικών μονάδων και τμημάτων, οι τοποθετήσεις του ίδιου εκπαιδευτικού σε 3, 4, 5 ή 6 σχολεία είναι μόνο μερικές από τις αντιεκπαιδευτικές λύσεις, στις οποίες είναι έτοιμο να προχωρήσει το υπουργείο Παιδείας, για να «τσιμεντώσει» περισσότερο τον οργανωμένο ακρωτηριασμό που ονομάζει εκπαίδευση.
Ετσι προσπαθεί να επιτύχει με έναν σμπάρο… πολλά τρυγόνια, οπότε το ένα γρανάζι πιάνει στο άλλο. Από τη μια, αύξηση της εντατικοποίησης και του εργασιακού χρόνου και από την άλλη πριμοδότηση της κατάρρευσης του Ασφαλιστικού, το οποίο πρέπει να συντηρεί περισσότερους συνταξιούχους, χωρίς να τροφοδοτείται από ανάλογες εισφορές εργαζομένων. Επειτα από λίγο, η δραματική μείωση των συντάξεων θα φαντάζει… θέλημα Θεού, ενώ δεν είναι τίποτε περισσότερο από μια σατανική πολιτική «κατασκευή».
Last modified: 8 Μαΐου 2014
