Παπάγου, 2 Μαρτίου 2013
Προς τον Προϊστάμενο της Διεύθυνσης Σπουδών Π.Ε.
Κοινοποίηση: Β΄ Διεύθυνση Π.Ε.
1ο Δημοτικό Σχολείο Παπάγου
Σύλλογο Εκπαιδευτικών Π.Ε. «Ο ΠΕΡΙΚΛΗΣ»
Αξιότιμε κ. Κ. Παπαχρήστο, Προϊστάμενε της Διεύθυνσης Σπουδών Π.Ε.
Πρώτα απ’ όλα θα ήθελα να σας αναφέρω ότι εργάζομαι ως δασκάλα σε ένα σχολείο ΕΑΕΠ! Καθημερινά αναρωτιέμαι, όχι μόνο ως εκπαιδευτικός αλλά κι ως μητέρα, ποιος «νους» θεσμοθέτησε ένα πρόγραμμα για έναν σημαντικό αριθμό σχολείων, το οποίο απορρυθμίζει την ίδια τη λειτουργία του σχολείου και δημιουργεί όλες τις προϋποθέσεις τα παιδιά να εμφανίσουν νευρικότητα, ένταση κούραση, διάσπαση προσοχής και διάχυσης της όποιας σκέψης τους. Οι αλλαγές που έγιναν στο πρόγραμμα αυτών των σχολείων δεν τεκμηριώθηκαν ποτέ επιστημονικά, αλλά δεν επικοινωνώ μαζί σας για το θέμα αυτό. Άλλη φορά ίσως…
Ο λόγος που επικοινωνώ μαζί σας είναι ότι στις 27 Φεβρουαρίου λάβαμε στα σχολεία μας ένα έγγραφο με την υπογραφή σας, φυσικά από το Υπουργείο Παιδείας ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ (αλήθεια, το “ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΜΑΘΗΣΗΣ” καταργήθηκε;) με θέμα «Δράσεις κατά της Σχολικής βίας και του εκφοβισμού την 6η Μαρτίου 2013», καθώς η μέρα αυτή έχει οριστεί ότι αποτελεί μια αφορμή για όλους τους εμπλεκόμενους φορείς της εκπαίδευσης να σχεδιάσουν και να υλοποιήσουν μακροχρόνια προγράμματα πρόληψης και αντιμετώπισης της σχολικής βίας.
Δεν γνωρίζω πόσο καιρό έχετε να μπείτε σε τάξη δημοτικού σχολείου, να εργαστείτε ως δάσκαλος, καθώς έχετε άλλες σημαντικότερες ευθύνες. Θα ήθελα να σας πληροφορήσω ότι στα δημοτικά σχολεία της χώρας μας εδώ και καιρό, και ιδιαίτερα σήμερα στα μνημονιακά χρόνια άλλα προβλήματα κυριαρχούν κι όχι αυτό της σχολικής βίας που προσπαθείτε με χίλιους τρόπους (προγράμματα αγωγής υγείας, ΕΣΠΑ, τα προγράμματα του κ Τσιάντη και άλλα πολλά) να οικοδομήσετε στα σχολεία για να αιτιολογήσετε τη γενικότερη κατάσταση που επικρατεί. Με ποιους όρους αναφέρεστε στην ενδοσχολική βία και τον εκφοβισμό στα δημοτικά; Άλλωστε η ενδοσχολική βία, κυρίως στα γυμνάσια και τα λύκεια, άπτεται του ίδιου του περιεχομένου του σχολείου και της αποδόμησης του εκπαιδευτικού συστήματος. Η ενδοσχολική βία, όπου συμβαίνει, δεν είναι αυτοφυής. Υπάρχουν συγκεκριμένοι λόγοι που τη δημιουργούν. Και οι βαθύτερες αιτίες δεν βρίσκονται μέσα στα σχολεία, αλλά έξω στην κοινωνία. Κι όσα προγράμματα κι αν υλοποιήσουμε εμείς οι εκπαιδευτικοί και όσες «καινοτόμες» δράσεις και να αναπτύξουμε τίποτα σχεδόν δεν θα αλλάξει.
Όπως μας ενημερώνετε, την ημέρα αυτή είναι δυνατόν να διοργανωθούν διάφορα δράσεις, μεταξύ των οποίων και η «Ανάπτυξη συζητήσεων με τους μαθητές στις τάξεις με θέματα που αφορούν τη βία, τις αιτίες που την προκαλούν, τους τρόπους εκδήλωσης κ.λ.π.. Είναι σκόπιμο να ακούγεται η γνώμη των μαθητών και να προκύπτουν ιδέες για εναλλακτικούς τρόπους πρόληψης, αντιμετώπισης, ανάληψης ευθυνών και ρόλων, ανάλογα με τις ειδικές συνθήκες του κάθε σχολείου».
Προσπαθώντας να βελτιωθώ λοιπόν κ. Παπαχρήστο, για να είμαι συνεπής και συνετή δασκάλα, έχω διάφορα ερωτήματα να σας θέσω:
Αν ένας μαθητής ή μαθήτριά μου μιλήσει με πολύ θυμό μάλιστα για τη βία που τάραξε την ψυχή του ή την ψυχή της όταν άκουσε για τα παιδιά που πέθαναν από το μαγκάλι, εγώ τι θα πω; Πώς να εξηγήσω στα παιδιά ότι εδώ στο σχολείο, μιλάμε για την ενδοσχολική βία κι όχι για τη βία αυτή την κοινωνική.
Κι αν πάλι ένα παιδί παρακάμψει το θέμα «ενδοσχολική βία» και μιλήσει για τη βία που εισπράττει όλη η οικογένεια του λόγω φτώχειας, λόγω ανεργίας των γονιών του; Ξέρετε, η μεγαλύτερη βία είναι η φτώχεια, είναι τότε που χάνεις την αξιοπρέπειά σου. Εγώ τότε πώς θα επαναφέρω τα πράγματα στη θέση τους;
Κι αν πάλι κάποιο άλλο παιδί, γιατί είναι σκόπιμο να ακουστεί η γνώμη των μαθητών και των μαθητριών, μιλήσει για το ανελέητο ξύλο που έφαγε ο μεγάλος αδελφός του που είναι φοιτητής στο πανεπιστήμιο από κάποιους αστυνομικούς πάνοπλους, αν μου πει κάποιο παιδί ότι τα ΜΑΤ ασκούν απίστευτη βία σε όποιον διαμαρτύρεται, εγώ τι θα πω σε αυτό το παιδί κ Παπαχρήστο; Θα επιμείνω ότι συζητάμε μονάχα για την ενδοσχολική βία και για τη διαχείριση του θυμού μας και για τον έλεγχο των συναισθημάτων μας;
Κι αν οι μαθητές μου και οι μαθήτριες μου επιμείνουν κ Παπαχρήστο και μιλήσουν για τα ξαδέλφια τους στην Κερατέα πριν από λίγα χρόνια που έχασαν το αδελφάκι τους από δακρυγόνο πριν καλά καλά γεννηθεί; Ξέρετε η θεία τους ήταν έγκυος στο τρίτο παιδί και το δακρυγόνο έσκασε μπροστά στην πόρτα τους. Κι αν πουν πάλι για αυτούς τους ένστολους που για εβδομάδες πολλές υπερασπίζονταν τα συμφέροντα ενός επιχειρηματία που ήθελε να κάνει μια μεγάλη χωματερή στο χωριό τους, εγώ τι θα πω;
Κι αν μιλήσουν τα παιδιά για τη βία που ασκείται σε κάθε δέντρο, ζώο κι άνθρωπο στις Σκουριές στη Χαλκιδική για τα συμφέροντα μιας τάχα επένδυσης, τι θα πω; Ξέρετε κ. Παπαχρήστο τα παιδιά σήμερα είναι πολύ προχωρημένα. .. ίσως λόγω τως ΔΕΠΣ και ΑΠΣ θέτουν απίστευτα ερωτήματα…
Κι αν με ρωτήσουν στη συνέχεια για τη βία που φέρνει η τηλεόραση μέσα στα σπίτια τους, διαστρεβλώνοντας κάθε αλήθεια, προσπαθώντας να πείσουν την κοινωνία ότι – ΝΑ, όπου νάναι έρχεται η ανάπτυξη, αλλά αυτά λένε ΠΕΙΝΑΩΩΩ…, όπως το κοριτσάκι στο «Ξυπόλητο Τάγμα», αλήθεια να δείτε την ταινία αυτή, θυμίζει πολύ το σήμερα κ. Παπαχρήστο, εγώ πού θα παρέμβω και πώς θα χειριστώ τη συζήτηση;
Κι αν πάλι με ρωτήσουν για τα παραμορφωμένα πρόσωπα των νεαρών που βασανίστηκαν από τους αστυνομικούς, όχι για την απόπειρα ληστείας, αλλά γιατί είχαν μια ιδεολογία άλλη, εγώ θα πρέπει να πω ότι το Σύνταγμα και η ισχύουσα νομοθεσία προβλέπει διαφορετική μεταχείριση σε συλληφθέντες και ότι αυτό έχει να κάνει με το κίνητρο της πράξης σου; Το άρθρο 4 παρ. 1 του Συντάγματος δεν αναφέρει ότι «οι Έλληνες είναι ίσοι ενώπιον του νόμου» , να μη το πω αυτό στα παιδιά; Δηλαδή αν βάλεις στις τσέπες σου τα χρήματα, όπως για παράδειγμα ο κ. Βωβός που χρωστάει 7 εκατομμύρια ευρώ ή ο πρώην δήμαρχος Θεσσαλονίκης, αυτός ο «έντιμος» που τόσα έχει προσφέρει στον τόπο μας, όπως είπε το 2011 ο πρωθυπουργός μας, πας στη φυλακή καθαρός και περιποιημένος; Αχ, πολλά ερωτήματα έχω. Είναι δύσκολη δουλειά να μιλήσεις για κάτι που αλλιώς το ορίζουν κάποιοι κι αλλιώς το βιώνουν άλλοι.
Α, ξέχασα κ. Παπαχρήστο να σας ρωτήσω, αν η συζήτηση ξεφύγει και πάλι και μιλήσουν τα παιδιά για κάποιους Νεοναζί που δέρνουν, δολοφονούν ανθρώπους, χωρίς ποτέ να τιμωρούνται, γιατί έχουν φίλους αυτούς με τις στολές και τα χημικά, εγώ τι πρέπει να πω;
Ξέρω, έθεσα πολλά ερωτήματα, αλλά πραγματικά δεν ξέρω τι να πω μερικές φορές στα παιδιά, όταν ανοίγεται η κουβέντα, ιδιαίτερα για αυτό το θέμα της ενδοσχολικής Βίας. Μου φαίνεται ότι έτσι κι αλλιώς τα ξέρουν όλα.
Θέλω πραγματικά να μοιραστώ κάτι τελευταίο μαζί σας. Πριν από λίγες μέρες συνάντησα κάποιο μαθητή μου που σήμερα είναι φοιτητής. Ξέρετε κ. Παπαχρήστο είναι μεγάλη χαρά να συναντάς «παιδιά» σου ύστερα από χρόνια. Καθίσαμε να πιούμε έναν καφέ. Και η κουβέντα ήρθε στη βία. Ήταν θυμωμένος πολύ ο Πέτρος, και δεν με άφησε να πω κουβέντα. Μέσες άκρες αυτά μου είπε, κι ίσως σας φανούν χρήσιμα για να σχεδιάσετε κάποιο καινοτόμο πρόγραμμα. «Η βία δεν καταδικάζεται «απ΄ όπου κι αν προέρχεται». Αυτοί που επιμένουν «να καταδικάσουμε τη βία απ’ όπου κι αν προέρχεται» στην ουσία είναι αυτοί που ασκούν με κάθε μέσο μια απίστευτη βία πάνω μας σε φυσικό, πνευματικό και ψυχικό επίπεδο. Οι 4.000 αυτοκτονίες είναι βία, η καθημερινή πλύση εγκεφάλου από τα κανάλια τους είναι βία, η αποδόμηση της κριτικής σκέψης και η εξαχρείωση των ανθρώπινων συναισθημάτων είναι βία, η καταστολή των συγκεντρώσεων διαμαρτυρίας και των απεργιών είναι βία, η ανεργία είναι βία, η πείνα είναι βία, οι περικοπές στις συντάξεις των παππούδων και των γιαγιάδων είναι βία, η εξαθλίωση είναι βία, η καταπάτηση του συντάγματος είναι βία, το ξεπούλημα των υποδομών της χώρας μας είναι βία, η στέρηση φαρμάκων είναι βία, ο πόνος που μας προσφέρουν είναι βία. Φυσικά και δεν την καταδικάζουν τη βία, «απ’ όπου κι αν προέρχεται». Αυτό είναι πολύ μεγάλη υποκρισία. Ο τρόπος με τον οποίο ζουν, υπάρχουν και επιβάλλονται είναι αποτέλεσμα βίας. Αυτό που θέλουν αυτοί στην ουσία είναι να καταδικάσουμε εμείς τη βία της αντίστασης και του αγώνα μας, την άμυνά μας απέναντι στους βιαστές μας. Η βία για αυτούς είναι το παν και χωρίς αυτή δεν θα υπήρχαν. Εμάς θέλουν να αφοπλίσουν, γιατί θέλουν να ορίζουν τη βία απόλυτα». Πολύ σκληρά τα λόγια του μου φάνηκαν, αλλά τα έλεγε με σιγουριά. Προβληματίστηκα, για να πω την αλήθεια.
Κλείνοντας την επιστολή, επηρεασμένη από αυτά που μου είπε ο Πέτρος ο μαθητής μου και παραφράζοντας τον Slavoj Zizek να σημειώσω: δεν γνωρίζω αν είναι σύμπτωση που η κοινωνία μας παρουσιάζεται τόσο ευαίσθητη σε διάφορες μορφές παρενόχλησης, όπως η ενδοσχολική βία, ενώ ταυτόχρονα είναι ικανή να κινητοποιεί μια μεγάλη γκάμα μηχανισμών που προορίζονται να μας καταστήσουν αναίσθητους στις πιο κτηνώδεις μορφές βίας.
Σας ζητώ συγνώμη, αν σας κούρασα με τη φλυαρία μου κ. Παπαχρήστο, αλλά περιμένω να μου απαντήστε όσο πιο γρήγορα μπορείτε, για να ξέρω κι εγώ πώς θα κατευθύνω τη συζήτηση στην τάξη μου. Σας ευχαριστώ προκαταβολικά.
Η Παγκόσμια ημέρα για την εξάλειψη της φτώχειας είναι στις 17 Οκτωβρίου και στις 21 Μαρτίου είναι η Παγκόσμια ημέρα για την εξάλειψη των φυλετικών διακρίσεων. Έτσι κι αλλιώς η φτώχεια είναι η μεγαλύτερη Βία και ο φασισμός πολεμάει τη «φτώχεια», τάχα δήθεν, σκοτώνοντας τους φτωχούς. Ας κάνουμε κάτι τις μέρες αυτές κι ίσως και κάθε μέρα ας σταθούμε αλληλέγγυοι μεταξύ μας και ο «καθείς με το όπλο του» ας προσπαθήσει για το καλύτερο.
Υπάρχει και η παγκόσμια ημέρα ποίησης. Σας προτείνω το ποίημα αυτό, αν συμφωνείτε, να μοιραστεί στους γονείς των μαθητών και των μαθητριών μας εκείνη την ημέρα. Είναι ένα προφητικό ποίημα..
Έληξε η αμφισβήτηση.
Aποφανατίσθηκαν οι επαναστάσεις.
Καταγγέλθηκε η απάτη κάθε «πρωτοπορίας».
Μια οργιαστική Σιγή εβλάστησε
σ’ όλες τις ρωγμές.
Κοιτάξτε αυτούς τους νεαρούς
Των δεκαπέντε – δεκαεφτά χρονών.
Κοιτάξτε τους καλά.
Προσέξτε την κατήφειά τους.
Τη νευρική τους απάθεια, τη σιωπή τους,
την δύσαρθρη ομιλία τους,
τη δύσθυμη σκληρότητά τους.
Προσέξτε πόσο Ακίνητος είναι αυτός
ο Νέος Άνθρωπος.
Πόσον Αμίλητο Φόνο κουβαλάει μέσα του.
Και αν ακόμα δεν είναι αυτοί οι Συναγερμός,
θα έρθουν παιδιά πέντε και έξι χρονών
και έφηβοι δεκατριών
που θα είναι προορισμένοι για τον Νέο Λόγο.
Απλά για τον Λόγο.
Για λέξεις που ποτέ δεν διαπράχθηκαν,
για νοήματα που ποτέ δεν αρμολογήθηκαν,
για εικόνες που ποτέ δεν μιλήθηκαν.
Φοβηθείτε τους.
Γ. Χειμωνάς
Δημοσιεύθηκε σε μπροσούρα και αφίσα των μαθητικών καταλήψεων
το 1990-1991.
Με τιμή
Μαρία Κολόζη
Δασκάλα, 1ο Δημοτικό Σχολείο Παπάγου.
Last modified: 4 Μαρτίου 2013
