Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας σήμερα, 8 Μαρτίου. Δεν πρόκειται για πανηγυρική επέτειο. Είναι ημέρα μνήμης και τιμής των αγώνων των γυναικών ενάντια στην εκμετάλλευση και τις διακρίσεις του φύλου, αφού έχει καταγραφεί στη συλλογική συνείδηση ως μια λαμπρή σελίδα στην ιστορία του παγκόσμιου εργατικού κινήματος.

Εκατόν πενήντα εννιά χρόνια πίσω, στις 8 Μάρτη 1857 οι εργάτριες κλωστουφαντουργίας στη Νέα Υόρκη, ράφτρες και υφάντρες  βγήκαν στο δρόμο. Εκαναν την πρώτη απεργία και διαδήλωση εργαζομένων γυναικών  διεκδικώντας ανθρώπινες συνθήκες δουλειάς. Μείωση ωρών εργασίας από 16 ώρες τη μέρα που δούλευαν στα εργοστάσια σε 12 και ίδιους μισθούς με τους άνδρες.

Oι εργοστασιάρχες φοβούμενοι μην επεκταθεί η διαμαρτυρία και λάβει χαρακτηριστικά γενικευμένης εργατικής αντίστασης απάντησαν με ομαδικές απολύσεις , οι οποίες όμως δεν μπόρεσαν να τρομοκρατήσουν τις εργάτριες. Και η συνέχεια γράφθηκε με αίμα.

Προς τιμήν της μεγάλης απεργίας της 8^ης Μαρτίου 1857, το 1910 η Κλάρα Τσέτκιν, επιφανής προσωπικότητας του διεθνούς εργατικού κινήματος, πρότεινε στη Β’ Διεθνή Συνδιάσκεψη των σοσιαλιστριών γυναικών, δηλαδή γυναικών από κόμματα της εργατικής τάξης, την καθιέρωση της 8ης Μάρτη ως Παγκόσμιας Μέρας της Γυναίκας.

Το Φλεβάρη του 1910 έγινε στη Νέα Υόρκη μια μεγάλη απεργιακή κινητοποίηση, στην οποία πήραν μέρος πάνω από 20.000 εργάτριες. Για 13 βδομάδες, μέσα στο καταχείμωνο, γυναίκες μεταξύ 16 και 25 ετών διοργάνωσαν και συμμετείχαν σε πικετοφορίες σε καθημερινή βάση. Σε αυτές δέχονταν συχνά την επίθεση των αστυνομικών. Τα δικαστήρια ήταν, φυσικά, προκατειλημμένα υπέρ των εργοδοτών. Ωστόσο, η απεργία δε διαλύθηκε, παρά μόνο όταν έγιναν συμβιβασμοί στις περισσότερες επιχειρήσεις. Ο ενθουσιασμός και το πείσμα των γυναικών υπήρξαν πρωτοφανείς.

Ενα χρόνο αργότερα, στις 25 Μαρτίου του 1911, σε πυρκαγιά που ξέσπασε σε βιομηχανία έχασαν τη ζωή τους 146 εργάτες, ανάμεσά τους και πολλές γυναίκες, ηλικίας μεταξύ 13 και 25 ετών, που είχαν πρόσφατα μεταναστεύσει στις ΗΠΑ.

Το Μάρτη του 1911, ένα χρόνο μετά την καθιέρωση της 8ης Μάρτη ως Παγκόσμιας Μέρας της Γυναίκες, 1.000.000 άντρες και γυναίκες τίμησαν αγωνιστικά με μαζικές συγκεντρώσεις την επέτειο. Ακολούθησαν πολλές διαδηλώσεις γυναικών στις 8 του Μάρτη, διεκδικητικές και τιμητικές ταυτόχρονα.

Στις 8 Μάρτη 1912, 23.000 εργάτριες στην κλωστοϋφαντουργία της Νέας Υόρκης απήργησαν και ζήτησαν για μια κόμη φορά 10ωρο, καλύτερες συνθήκες, ίσο μισθό με τους άντρες, κατάργηση της παιδικής εργασίας και δικαίωμα ψήφου. Το σύνθημα «ψωμί και τριαντάφυλλα» («bread and roses») , συμβολιζοντας τις απαιτήσεις τους οχι απλά για εναν αξιοπρεπή μισθό, αλλα για μια αξιοπρεπή και ανθρώπινη ζωή, κατέκλυσε τους δρόμους της Νέας Υόρκης και η αστυνομία έδωσε, ξανά, ένα άσχημο τέλος.

Στις αγωνιζόμενες γυναίκες όλου του κόσμου 

Καθώς τραβάμε εμπρός, εμπρός στην ομορφιά της μέρας
χιλιάδες σκοτεινές κουζίνες, χιλιάδες μαύρες φάμπρικες
γεμίζουν ξάφνου με του ήλιου τη λαμπράδα
γιατί ο κόσμος μας ακούει να τραγουδάμε
«Ψωμί και Τριαντάφυλλα, Ψωμί και Τριαντάφυλλα»

Καθώς τραβάμε εμπρός, εμπρός είναι και για τους άνδρες ο αγώνας μας
γιατί είναι των γυναικών παιδιά και τους γεννάμε πάλι,
φτάνει πια ο παιδεμός σ’ όλη μας τη ζωή,
πεινάνε οι ψυχές και όχι το σώμα μόνο
«δώστε μας Ψωμί, δώστε μας Τριαντάφυλλα»

Καθώς τραβάμε εμπρός, εμπρός αμέτρητες γυναίκες πεθαμένες
σμίγουν το θρήνο τους και λένε το παλιό τραγούδι του ψωμιού
οι σκλαβωμένες ψυχές τους γνώρισαν λίγη μόνον ομορφιά, τέχνη κι αγάπη.
Ναι, για το Ψωμί παλεύουμε και για τα Τριαντάφυλλα.

Καθώς τραβάμε εμπρός, εμπρός φέρνουμε τις μεγάλες μέρες
το ξεσήκωμα των γυναικών είναι ξεσήκωμα όλης της ανθρωπότητας
όχι πια σκλάβοι και τεμπέληδες, δέκα που μοχθούν για έναν που ξαπλώνει
αλλά ένα δίκαιο μοίρασμα στ’ αγαθά της ζωής,

Στις 8 Μάρτη 1914 διαδήλωσαν χιλιάδες γυναίκες στη Γερμανία, διεκδικώντας δικαίωμα ψήφου, το οποίο κατέκτησαν ύστερα από 4 χρόνια.

Στις 8 Μάρτη 1917 (με το νέο ημερολόγιο) η απεργία γυναικών στον τομέα κλωστοϋφαντουργίας στη Ρωσία συνοδεύτηκε από μια τεράστια διαδήλωση στην Πετρούπολη.
Οι προσπάθειες αυτών των γυναικών σηματοδότησαν το ξεκίνημα ενός οργανωμένου γυναικείου κινήματος. Ηταν, όπως έγραψε η Κλάρα Τσέτκιν, σαν το χελιδόνι που προαναγγέλλει τον ερχομό της άνοιξης.

Στην Ελλάδα, η πρώτη απεργία εργατριών έγινε στις 13 Απρίλη 1892, από τις υφάντριες του εργοστασίου των Αδελφών Ρετσίνα, στον Πειραιά. Εκείνη τη χρονιά, οι εργοδότες αποφάσισαν να μειώσουν την αμοιβή των εργατριών, από 80 σε 65 λεπτά το τόπι υφάσματος.

Ο εορτασμός της ημέρας της γυναίκας παραμένει επίκαιρος και αναγκαίος. Φέτος είναι αφιερωμένος στις γυναίκες- πρόσφυγες.  Αυτών, που η οδύσσειά τους ξεκινάει από τις χώρες τους, όπου συχνά πέφτουν θύματα βίας και διακρίσεων και συνεχίζεται κατά τη διάρκεια του ταξιδιού  τους προς την Ευρώπη, όπου έρχονται αντιμέτωπες με το δουλεμπόριο, την πορνεία και τη σεξουαλική εκμετάλλευση.

Ο αγώνας για «Ψωμί και Τριαντάφυλλα» συνεχίζεται.

Πηγή: Pressroom